TỔNG QUAN
Bột cá được làm khô và diệt khuẩn, được dùng trong chăn nuôi. Bột cá có đầy đủ các thành phần dinh dưỡng và protein. Bột cá được sử dụng như một nguồn protein chính trong thức ăn chăn nuôi, phổ biến là gà, lợn. tôm và cá. Bột cá được sử dụng cho con người đã và đang được sử dụng với một khối lượng nhỏ như phụ gia protein (Châu Âu) hay phụ gia thực phẩm (Châu Á), tuy hàm lượng protein bổ dưỡng trong bột cá rất cao nhưng bột cá có mùi cá khá nặng và thường lẫn cát, nên ít được sử dụng làm thức ăn.
Nhiệm vụ chính của dây chuyền bột cá là lấy nước khỏi nguyên liệu thô, đồng thời tách càng nhiều dầu cá ra khỏi nguyên liệu càng tốt (đối với dây chuyền bột cá nhiều dầu). Dây chuyền bột cá không loại bỏ hay thêm protein, nhưng dây chuyền bột cá hoạt động có hiệu quả có thể thu hồi và giữ chất lượng protein cũng như các chất dinh dưỡng khác.
Cá tươi rất dễ hỏng, thối, chỉ có thể giữ được trong một thời gian ngắn ở điều kiện môi trường bình thường, và nên giữ lạnh càng sớm càng tốt. Cá tươi chứa gần 70% nước nên rất khó vận chuyển, sản lượng 4kg cá sẽ cho ra 1kg bột cá.
Khi dây chuyền bột cá hoạt động, nước sẽ từ từ được tách khỏi nguyên liệu (độ ẩm cho phép còn lại cho phép là 6-10%), sản phẩm cuối cùng sẽ là bột cá có màu nâu sáng chứa nhiều protein, ít dầu và độ ẩm thấp, có thể giữ được chất lượng trong một thời gian dài.
THÔNG SỐ CƠ BẢN CỦA DÂY CHUYỂN BỘT CÁ DO BETECH THIẾT KẾ, SẢN XUẤT VÀ LẮP ĐẶT :
- Công suất : Tối đa 150 tấn/24 giờ
- Bột cá : Độ đạm thấp nhất 59%, độ ẩm 8%
- Mỡ cá : Đảm bảo AV < 2%, hàm lượng cặn < 0.5%
- Lượng nước dịch cá : Thu hồi 100% và đưa vào máy sấy
- Hiệu suất bột + dầu : 42%
- Tiêu hao hơi : 1.8 đến 2 tấn hơi
ƯU ĐIỂM DÂY CHUYỀN BỘT CÁ CỦA BETECH :
- Dây chuyền bột cá BETECH được đánh giá rất cao về kiểu dáng, chất lượng và chế độ bảo dưỡng bảo trì rất tốt
- Cung cấp trọn gói dây chuyền sản xuất bột cá
- Công suất lớn với công nghệ tiên tiến, tối ưu nhất
- Linh hoạt cung cấp các thiết bị riêng lẽ trong dây chuyền : Máy sấy, Lò hơi, Máy hấp, Máy ép, Máy phân ly, …
CÁC QUÁ TRÌNH CƠ BẢN CỦA DÂY CHUYỀN BỘT CÁ :
1. Hấp cá
Cá tươi có tính chất như một dạng thạch trong đó nước và dầu được chứa trong cá tế bào của cá.
Quá trình hấp cá phá vỡ các tế bào này và rất quan trọng cho việc ép tách nước, thịt cá tách ra khỏi xương và phân ly ra các thành phần như nước, dầu, chất rắn, nước đạm.
Quá trình hấp cá tối ưu ở khoảng nhiệt độ 90 – 95 ˚C trong khoảng thời gian 10-20 phút tùy loại cá. Cả 2 thông số nhiệt độ và thời gian hấp đều điều chỉnh được trên máy hấp.
2. Ép
Quá trình này ép nước dịch cá và dầu cá ra khỏi phần mô và xương, độ ẩm lý tưởng của bột cá sau quá trình này vào khoảng 50 – 55 %.
Tốc độ ép có thể thay đổi trên máy ép, trong một số trường hợp chất lượng bột ép ra không đủ tiêu chuẩn, có thể thay đổi tốc độ ép hoặc thay đổi nhiệt độ máy hấp.
3. Sấy
Máy sấy đĩa làm nóng gián tiếp có tác dụng lấy nước ra khỏi bột cá, làm bốc hơi nước ép cá.
Đĩa sấy với các cánh gạt có tác dụng đảo bột cá và các cánh dao có tác dụng tự làm sạch đĩa sấy, cũng như đảm bảo bột cá không kẹt vào đĩa. Máy sấy làm việc hiệu quả tốt nhất tại áp suất hơi 6 Kg/cm2 , tuy nhiên tùy thuộc vào sản lượng của dây chuyền mà có sự điều chỉnh thích hợp cho 02 máy sấy, thông số thông thường khoảng 6 – 8 Kg/cm2 cho máy sấy thứ nhất, 2 – 4 Kg/cm2 cho máy sấy thứ 02.
Mục đích chính của quy trình sấy là làm khô bột cá, vì vậy nhiệm vụ của người vận hành phải kiểm tra thường xuyên độ ẩm của cá tại cửa ra 6-10 %, tốt nhất là 8%. Lưu ý hướng cấp liệu đúng vào máy sấy.
4. Làm nguội
Đây là qui trình rất quan trọng đối với bột cá vừa được sấy, giúp bột cá chống lại quá trình oxi hóa và cháy vì không thoát được nhiệt ra bên ngoài, ngoài ra còn giúp cho bột cá giòn hơn, tơi hơn khi nghiền.
Sau khi nghiền, bột cá qua ma sát lại trở lên nóng hơn, nên rất cần thiết phải có thêm một bước làm nguội nữa trước khi đóng gói.
